IV Edycja / 11-14 września 2025

W poszukiwaniu utraconej prawdy

 

Gdy w 1992 roku Steve Tesich w jednym ze swoich tekstów użył słowa „postprawda” nie podejrzewał pewnie, że stanie się ono jednym z najważniejszych słów trzeciej dekady XXI wieku. Dekady, w której klasyczna definicja prawdy – sprowadzająca się do zgodności sądu z rzeczywistością – przestała niemal obowiązywać. Społeczne znaczenie prawdy jest dzisiaj coraz mniejsze, zaś przyzwolenie na rozmijanie się z nią – nieledwie powszechne. Różnica pomiędzy kłamstwem a prawdą została unieważniona, a rzeczywistość nie składa się już z faktów, lecz jest dezinformacyjną symulacją, która ma status bliski fikcji. Dzieje się tak dlatego, że doświadczamy świata przede wszystkim za pośrednictwem rozmaitych urządzeń, które podsuwają nam nie rzeczywistość, lecz jej medialne obrazy, pogrążające nas w nieobjętym oceanie coraz to nowych informacji. Często nie potrafimy odróżnić faktów od fake newsów czy deep fake’ów, gubimy się w coraz to nowych wytworach sztucznej inteligencji, rozpaczliwie poszukujemy metody, pozwalającej nam powstrzymać postępującą erozję prawdy. Jak w takim świecie odnajduje się literatura – sama będąca przecież tyleż fikcją, co jakimś rodzajem prawdy? To pytanie będzie punktem wyjścia czwartej edycji Festiwalu Literackiego „Żar Literatury”. Będziemy zastanawiać się, jaka jest relacja fikcji do rzeczywistości, jak postprawda zmieniła dyskurs publiczny, jaką prawdę kryje język, jak reportaże i kryminały wykorzystują fakty oraz czy możliwa jest jeszcze jakkolwiek Wielka Prawda, która uporządkowałaby nasze życie. Kryzys prawdy sprawia bowiem, że w krytycznym stanie znajduje się także wspólnota. Festiwalowe dyskusje i debaty będą przestrzenią poszukiwania antidotum na to wyłaniające się z cyfrowej rzeczywistości przesilenie.

Organizatorem Festiwalu „Żar Literatury” jest Miejska Biblioteka Publiczna w Żorach im. Ottona Sterna. Festiwal pod patronatem Prezydenta Miasta Żory.

Partner festiwalu: Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna.

Patronat medialny: Radio Katowice, Tygodnik Powszechny. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.